Thanh lọc các chất thải cho não bộ chỉ với một tư thế ngủ thuận theo tự nhiên

Các nghiên cứu cho thấy rằng, cơ thể người và ngay cả trong tự nhiên thích ứng rất tốt với tư thế ngủ nghiêng để loại bỏ hiệu quả các chất thải từ quá trình trao đổi chất ra khỏi bộ não.

So với nằm ngửa hay nằm úp, nằm ngủ nghiêng một bên có thể là cách tốt nhất để bộ não của bạn xả sạch các chất thải. Nó thậm chí còn có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson, và các bệnh thần kinh khác.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp chụp cộng hưởng từ (MRI) để ghi lại hình ảnh về con đường glymphatic của bộ não, một hệ thống phức tạp có nhiệm vụ thanh lọc chất thải và các hóa chất độc hại ra khỏi não bộ.

Tư thế nằm nghiêng một bên là tư thế tốt nhất để loại bỏ các chất thải khỏi não bộ. Nó cũng là tư thế ngủ phổ biến nhất của con người và nhiều loại động vật khác. Sự tích tụ chất thải và độc tố ở não có thể góp phần làm phát triển bệnh Alzheimer và các bệnh về thần kinh khác, các nhà nghiên cứu cho biết.

Họ đã sử dụng MRI từ nhiều năm nay để kiểm tra con đường thải độc glymphatic trên các động vật gặm nhấm được dùng để làm thí nghiệm. Phương pháp này đã giúp xác định và định nghĩa con đường glymphatic, tại đó dịch não tủy (CFS) thấm vào não và trao đổi với dịch kẽ (ISF) để thải chất thải – tương tự như cách hệ lymphatic (hệ bạch huyết) của cơ thể thải chất độc ra khỏi các cơ quan nội tạng.

Tư thế nằm và chất lượng giấc ngủ

Ảnh positivemed.com

Lúc ngủ là thời điểm mà con đường thải độc glymphatic của não hoạt động hiệu quả nhất. Các chất thải của não bao gồm amyloid β (chất dạng tinh bột) và các protein tau, các loại hóa chất có tác động không tốt lên não nếu chúng tích tụ lại.

Trong một nghiên cứu mới công bố trên Khoa học Thần kinh, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp chụp ảnh cộng hưởng từ cùng với mô hình động học để xác định tỷ lệ dịch não tủy và dịch kẽ trao đổi trong não chuột đã bị gây mê khi nó nằm ở 3 tư thế – nằm nghiêng, nằm úp và nằm ngửa.

“Các phân tích cho thấy một cách nhất quán rằng hệ thống vận chuyển glymphatic là hiệu quả nhất ở tư thế nằm nghiêng khi đem so sánh với các tư thế nằm ngủ khác”, Helene Benveniste, nhà nghiên cứu chính và là một giáo sư khoa gây mê và X-quang tại Trường Y học thuộc Đại học Stony Brook cho biết.

Tư thế phổ biến nhất

Benveniste và tác giả Hedok Lee, phó giáo sư về gây mê và X – quang, đã phát triển các tư thế an toàn cho thí nghiệm. Lulu Xie, Rashid Deane và Maiken Nedergaard, tất cả đều là thành viên của Trường Đại học Rochester, đã sử dụng kính hiển vi huỳnh quang và chất đánh dấu phóng xạ để hỗ trợ thêm cho dữ liệu Cộng hưởng từ cũng như để đánh giá ảnh hưởng của tư thế cơ thể đối với sự giải phóng chất dạng tinh bột (amyloid) khỏi não bộ.

“Điều thú vị là tư thế nằm ngủ nghiêng đã khá phổ biến ở người và hầu hết các loại động vật – ngay cả trong tự nhiên – và có vẻ như chúng ta thích ứng với tư thế ngủ nghiêng là cách để rũ sạch hiệu quả nhất các rác thải từ quá trình trao đổi chất ra khỏi bộ não của chúng ta, những thứ vốn được hình thành trong khi chúng ta thức”, Maiken Nedergaard cho biết.

Nghiên cứu này do đó đã bổ sung luận điểm củng cố thêm cho quan niệm rằng giấc ngủ có một chức năng sinh học khác là để làm sạch những chất thải được tích lũy trong não bộ khi chúng ta thức. Nhiều loại bệnh mất trí nhớ có liên quan đến rối loạn giấc ngủ, bao gồm cả tình trạng khó ngủ.

“Nó củng cố thêm nhận thức rằng rối loạn giấc ngủ có thể đẩy nhanh sự mất trí nhớ ở người bệnh Alzheimer. Những phát hiện của chúng tôi mang lại một cái nhìn mới về chủ đề này bằng việc chỉ ra rằng tư thế khi ngủ quan trọng như thế nào”, cô giải thích.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng, trong khi nhóm nghiên cứu suy đoán con đường glymphatic ở người sẽ làm sạch não bộ một cách hiệu quả nhất khi chúng ta ngủ với tư thế nằm nghiêng so với các tư thế khác, thì việc kiểm tra bằng MRI hoặc các phương pháp hình ảnh khác ở con người là một bước cần thiết đầu tiên.

Theo Đại Kỷ Nguyên tiếng Anh
Thu Hiền biên dịch

Điểm mặt 7 thành phần độc hại phổ biến trong mỹ phẩm

Những mỹ phẩm chúng ta đang sử dụng hàng ngày có thể chứa nhiều thành phần độc hại như formaldehyde hay chì. Chúng có thể gây dị ứng, ung thư, đặc biệt nếu dùng trên trẻ em.

Trong thế giới hiện nay phái nữ khó có thể tránh khỏi việc dùng mỹ phẩm, nhưng chúng ta nên lưu ý đến những thành phần ghi trên bao bì để hạn chế tối đã việc tiếp xúc với hóa chất độc hại.

1. Formaldehyde

Đây là chất khí tự nhiên thường dùng làm chất bảo quản trong các sản phẩm chăm sóc tóc. Formaldehyde còn thường được dùng để bảo quản xác chết. Theo hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, Formaldehyde là một trong 20 hóa chất có liên quan đến ung thư vẫn được sử dụng rộng rãi hiện nay.

Các chất bảo quản giải phóng formaldehyde thường được tìm thấy trong các sản phẩm chăm sóc tóc và da mặt. Nếu phải dùng các sản phẩm chứa Formaldehyde, bạn cần lưu ý sử dụng trong phòng thoáng khí và để xa tầm tay trẻ em.

2. Chì

Son môi thường chứa chì rất có hại cho sức khoẻ. (Ảnh: Pixabay)

Một số mỹ phẩm cũng có thể chứa chì như son môi, có thể gây ra hàng loạt tác hại cho cơ thể. Phơi nhiễm lâu dài với chì có thể dẫn đến ung thư, ảnh hưởng thai nhi và gây buồn nôn, đau đầu. Nó còn ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, cũng như sự phát triển thể chất và tinh thần ở trẻ em.

3. Paraben

Nhóm hợp chất này có thể được tìm thấy trong tự nhiên như trong quả việt quất, cà rốt. Đây là một chất bảo quản có tác dụng kháng nấm, kháng khuẩn được sử dụng rộng rãi nhất trong mỹ phẩm. Chúng có những đặc tính tương tự như hormon estrogen nên tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư vú. Một nghiên cứu cho thấy paraben tích tụ lâu dài trong cơ thể có liên quan đến việc giảm khả năng sinh sản.

4. Dầu khoáng

Sản phẩm dầu mỏ tinh chế này giúp giữ ẩm cho son môi và là thành phần quan trọng của nhiều loại kem. Dầu khoáng có thể làm tắc lỗ chân lông, cản trở quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng và đào thải chất cặn bã qua da. Bạn chỉ nên sử dụng sản phẩm chứa dầu khoáng khi thực sự cần thiết và phải xem xét kỹ tình trạng làn da trước khi dùng.

5. Phthalate

Sơn móng tay cũng chứa hợp chất gây độc hại cho cơ thể. (Ảnh: Pixabay)

Phthalate là nhóm hóa chất phổ biến trong sơn móng tay, xà phòng, dầu gội, nước hoa, v.v. Theo Cơ quan quản lý dược và thực phẩm Hoa Kỳ, hàm lượng các hợp chất phthalate có trong mỹ phẩm nằm trong giới hạn an toàn đối với con người. Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng đã cấm 1 số loại phtalate sử dụng trong đồ chơi, dụng cụ dành cho trẻ em do nghi ngờ có thể dẫn đến dậy thì sớm ở trẻ gái.

6. Sodium lauryl sulfate (SLS)

SLS vừa là chất tạo bọt, vừa là chất tẩy rửa nên thường được dùng trong các loại xà phòng, kem cạo râu. Chất này có thể gây kích ứng da, mắt. Dù không bị cấm tại Mỹ tuy nhiên SLS hiếm khi được dùng trong các sản phẩm dành cho trẻ nhỏ.
Cần tránh để các sản phẩm chứa SLS rơi vào mắt. Không đem các sản phẩm người lớn dùng cho trẻ em.

7. Triclosan

Triclosan là chất bảo quản và kháng khuẩn có trong kem đánh răng, nước súc miệng, chất khử mùi, xà phòng.
FDA gần như đã cấm triclosan trong các sản phẩm rửa tay và xà phòng tắm. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy tiếp xúc với triclosan có ảnh hưởng đến nồng độ hóc-môn trong cơ thể và tăng nguy cơ gây ra một số loại ung thư. Vì thế bạn nên suy nghĩ kỹ khi lựa chọn các mỹ phẩm có chứa triclosan.

8. Hóa chất trong kem chống nắng

Những hóa chất này giúp làn da chống lại các tia cực tím. Chúng được cơ thể hấp thu rất dễ dàng nhưng có thể gây rối loạn nội tiết, làm tổn hại các tế bào và dẫn đến ung thư. Tên thường gặp của các hóa chất này là benzophenone, PABA, avobenzone, homosalate và ethoxycinnmate.

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại mỹ phẩm khiến người tiêu dùng phải đắn đo suy nghĩ. Bạn lựa chọn sản phẩm hữu cơ có thương hiệu uy tín, tránh sử dụng sản phẩm giảm giá, có khả năng giả mạo hoặc sản phẩm từ các công ty không thể xác minh. Hy vọng những thông tin nêu trên sẽ giúp bạn đưa ra những lựa chọn hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.

Tiểu Thiên (Tổng hợp)

Nhờ loài động vật này, các nhà khoa học đã cải tiến thành công insulin đường uống cho người đái tháo đường

Một nhóm nghiên cứu đã phát triển một viên thuốc có thể dùng để cung cấp liều insulin uống, có khả năng thay thế các mũi tiêm mà những người mắc bệnh đái tháo đường type 2 phải dùng mỗi ngày.

Viên nang chứa một cây kim nhỏ làm bằng insulin nén, được tiêm sau khi viên nang đến dạ dày. Trong các thử nghiệm trên động vật, các nhà nghiên cứu cho thấy rằng họ có thể cung cấp đủ insulin để hạ đường huyết xuống mức tương đương với lượng được sản xuất bằng cách tiêm qua da. Họ cũng chứng minh rằng thiết bị có thể được điều chỉnh để cung cấp các loại thuốc protein khác.

“Chúng tôi thực sự hy vọng rằng loại viên nang mới này một ngày nào đó có thể giúp đỡ các bệnh nhân tiểu đường và có lẽ bất cứ ai cần điều trị mà chỉ có thể thông qua tiêm hoặc truyền”, Giáo sư Robert Langer, Viện David H. Koch (trực thuộc Viện Nghiên cứu Ung thư Tích hợp của MIT) là một trong những tác giả cao cấp của nghiên cứu cho biết.

Định hướng tạo ra insulin đường uống

Vài năm trước, nhóm nghiên cứu đã phát triển một viên thuốc được bọc bằng nhiều kim nhỏ có thể được sử dụng để tiêm thuốc vào niêm mạc dạ dày hoặc ruột non. Đối với viên nang mới, các nhà nghiên cứu đã thay đổi thiết kế chỉ có một kim, cho phép tránh tiêm thuốc vào bên trong dạ dày, nơi chúng sẽ bị phá vỡ bởi axit dạ dày trước khi có bất kỳ tác dụng nào.

Đầu kim được làm từ gần 100% insulin được làm khô, đông khô được sử dụng để tạo thành các viên thuốc. Trục của kim – phần không đi vào thành dạ dày, được làm từ một vật liệu phân hủy sinh học khác. Trong viên nang, kim gắn vào một lò xo nén được giữ cố định bằng một đĩa làm bằng đường. Khi nuốt viên nang, nước trong dạ dày sẽ hòa tan đĩa đường, giải phóng lò xo và bơm kim vào thành dạ dày.

Viên uống insulin được thiết kế theo tính năng định hướng của rùa báo. (Ảnh: Diabeteslife)

Thành dạ dày không có thụ thể đau, vì vậy các nhà nghiên cứu tin rằng bệnh nhân sẽ không cảm thấy bị tiêm. Để đảm bảo thuốc được tiêm vào thành dạ dày, các nhà nghiên cứu đã thiết kế hệ thống sao cho dù viên nang rơi vào dạ dày bằng những cách nào, nó cũng có thể tự định hướng để kim tiếp xúc với niêm mạc dạ dày.

Các nhà nghiên cứu đã lấy cảm hứng từ tính năng tự định hướng từ con rùa báo. Loài rùa này, được tìm thấy ở châu Phi, có vỏ với mái vòm cao, dốc, cho phép nó tự điều chỉnh nếu nó cuộn lên lưng. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng mô hình máy tính để đưa ra một biến thể của hình dạng này cho viên nang của họ, cho phép nó tự định hướng lại ngay cả trong môi trường ‘năng động’ của dạ dày.

Sau khi đầu kim được tiêm vào thành dạ dày, insulin sẽ hòa tan với tốc độ có thể được kiểm soát. Trong nghiên cứu này, phải mất khoảng một giờ để tất cả insulin được giải phóng hoàn toàn vào máu.

Thuận tiện hơn cho bệnh nhân

Trong thử nghiệm ở lợn, các nhà nghiên cứu có thể cung cấp thành công tới 300 microgam insulin. Gần đây, họ đã có thể tăng liều tới 5 miligam, tương đương với lượng bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường type 2 cần tiêm.

Sau khi viên nang giải phóng chất bên trong, nó có thể đi qua hệ thống tiêu hóa một cách vô hại. Các nhà nghiên cứu không tìm thấy các tác dụng phụ từ viên nang, được làm từ thành phần polymer và thép không gỉ phân hủy sinh học.

Nhóm MIT hiện đang tiếp tục hợp tác với các bên để phát triển hơn nữa công nghệ và tối ưu hóa quy trình sản xuất các viên nang. Họ tin rằng phương pháp này có thể hữu ích cho bất kỳ loại thuốc protein nào thường phải tiêm, như thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh viêm ruột. Nó cũng có thể hoạt động đối với các axit nucleic như DNA và RNA.

“Động lực của chúng tôi là giúp bệnh nhân dùng thuốc dễ dàng hơn, đặc biệt là các loại thuốc cần tiêm. Đầu tiên là insulin và còn có nhiều loại thuốc khác nữa,” Giáo sư Traverso, Bệnh viện Brigham and Women, Trường Y Harvard phát biểu.

Theo sciencedaily
Ngọc Diệp biên dịch