Tôi có anh bạn vong niên, hơn tôi cả chục tuổi. Nhà anh bạn khá gần nên tôi hay đến chơi. Lý do là anh bạn nói chuyện rất hay, lại kiến thức rộng, giúp tôi học hỏi được nhiều điều. Anh có thể nói về một vấn đề nào đó, thao thao cả tiếng đồng hồ, toàn những điều tôi chưa hề biết đến, nên nghe hoài không biết chán.
Anh đúng là người thông kim bác cổ, chuyện gì cũng hiểu rành mạch, lại có trí nhớ thần sầu.Đầu anh như có cuốn encyclopedia nằm sâu trong óc, sẵn sàng dẫn chứng bằng những điển tích, những câu nói của các danh nhân, những lịch sử, địa danh khắp nơi khắp chốn. Anh thông thạo nhiều thứ tiếng, kể cả những từ ngữ La Tinh, Hy Lạp cổ xưa để giải thích những thành ngữ hiện nay của tiếng Anh, tiếng Pháp. Anh lại biết đọc và viết chữ Hán, tuy nói không được, nhưng có thể đàm thoại bằng cách viết ra giấy!
Nhưng tôi thích đến nhà anh nhất là để nói chuyện về các món ăn! Vì anh là người sành ăn. Và anh nghiên cứu về các món ăn, có lẽ ít ai sánh bằng. Những cây cỏ, thảo mộc, dùng trong mỗi món, anh biết tên tường tận bằng danh từ khoa học, nhờ vào bộ sách của ông giáo sư Phạm Hoàng Hộ.
Cách thức nấu ăn, sửa soạn món ăn từng vùng, từng miền, anh khảo cứu tìm hiểu đến nơi đến chốn. Có nghĩa anh là người thích ăn ngon. Và không gì làm cho món ăn trở thành ngon nhiều hơn khi đã khảo cứu, tìm hiểu cặn kẽ, biết hết các ngọn ngành, bí quyết để tạo ra món ăn ngon đó. Và cách thức để tận tình thưởng thức cho đầy đủ, trọn vẹn một món ăn ngon đang bầy trước mặt!
Và vì thế tôi không lấy gì ngạc nhiên trong một buổi chiều, sau khi ăn xong, tôi và anh bạn vong niên ngồi uống cà phê, ngắm vườn hoa của anh sau nhà. Và anh đột nhiên tuyên bố:
- Tôi lấy nhà tôi chỉ vì bát mì Quảng chúng ta vừa ăn xong khi nãy!!!
Ngày xưa tôi học chung một lớp với bà chị của nhà tôi bây giờ. Và tôi mê Hoa, tên bà chị vợ nhà tôi. Mê say mê đắm, mê như chưa bao giờ mê ai như vậy! Mà không phải chỉ mình tôi mê cô Hoa, lớp tôi học ít ra cũng phải có hơn một chục tên cũng mê cô này như vậy. Vì Hoa đẹp lắm. Dáng cao, hơi gầy nhưng sang trọng, quí phái, tha thướt với mái tóc dài. Giọng nói ngọt ngào, quyến rũ, làm sao cả lớp tôi lại không mê cô Hoa cho được. Nhưng mê nhất là hơn chục đứa chúng tôi, mê ra mặt, không giấu diếm gì cả.
Khổ nỗi Hoa lại học giỏi nhất lớp! Nên chúng tôi biết thân phận, chỉ mê suông, nhưng không ai dám tỏ tình hay hy vọng được đoái hoài! Vì nàng nhà giàu, gia đình loại quyền thế, lại đẹp như tiên. Rồi còn học quá giỏi, bỏ xa đám con trai hết. Làm sao với tới bây giờ. Nên chúng tôi lập ra hội, gọi là hội mê Hoa, tôi sáng giá nhất nên được bầu là hội trưởng!
Ngày ra trường, trong buổi tiệc văn nghệ trước khi từ giã mỗi người đi mỗi ngả, mọi người thi nhau lên hát chung với ban nhạc. Và hội mê Hoa của chúng tôi cử ra 6 tên để lên hát. Mà chỉ hát một bản duy nhất là “Mộng dưới hoa” của Phạm Đình Chương. Anh chưa thấy cảnh tượng này bao giờ. Là cô Hoa ngồi dưới, để nghe 6 tên con trai lên hát cho nàng nghe, nghe đi nghe lại một bản ruột “ Mộng dưới hoa” của hội mê Hoa, để bày tỏ tâm sự lần chót!
Người cuối lên hát là tên Chí con. Gọi là Chí con vì nó lùn lắm. Lại xấu trai, mặt hơi rỗ. Nhưng Chí con là người mê Hoa như điên cuồng. Nó hát xong bản “Mộng dưới hoa” nhưng không chịu xuống. Tuyên bố sẽ hát tiếp bản “Nỗi lòng” của Nguyễn Văn Khánh. Chí con hát bản này đến đoạn “…Vì yêu ai mà người nào hay…” là bắt đầu lạc giọng, nghẹn ngào. Rồi mếu máo, nước mắt chảy đầm đìa. Nước mũi cũng chảy ròng ròng! Nhưng Chí con tiếp tục hát, không chịu ngưng. Và cứ thế Chí con say sưa hát, miệng méo xệch nhưng vẫn gân cổ lên ngân nga. Và mặc kệ cho nước mắt rơi, nước mũi chảy như suối, Chí con tiếp tục bày tỏ “Nỗi lòng” với người đẹp ngồi dưới.
Cả lớp rú lên cười, la lên ơi ới, ồn ào như chợ vỡ. Có tên cười quá, nằm lăn ra sàn, vạch bụng ra, vỗ tay đồm độp vào bụng để cười cho sướng! Nhưng Chí con vẫn không coi ra gì, lúc này nó như người lên đồng, tay đấm vào ngực bên trái chỗ trái tim, mắt đỏ ngầu, nuớc mắt vẫn tuôn không dứt. Rồi nó quỳ xuống, hướng đầu về phía nàng, đập xuống sàn mấy cái như tuyệt vọng cầu xin. Rồi lăn đùng ra, bất tỉnh nhân sự!
Lúc này hội trường thành náo loạn, người cười vẫn rú lên cười, vài người chạy lên xem Chí con sống chết ra sao. Nhưng có người có sẵn nước đái quỷ ammoniaque, kề vào mũi Chí con cho nó ngửi mấy cái là anh chàng tỉnh dậy, nhìn quanh để kiếm người mình si mê. Nhưng nàng đã bỏ ra về, khi thấy Chí con không hề hấn gì và đã tỉnh!
Sau buổi này, chúng tôi mới biết Hoa đã có hôn phu, một anh chàng đi học ở Pháp mới về. Ngày đám cưới nàng, hội mê Hoa của chúng tôi đều đến dự, chỉ trừ Chí con. Nó nói nếu nó đi, có thể nó sẽ tự vận chết đêm đó! Nên không ai dám rủ nó đến dự đám cưới Hoa nữa. Tôi là hội trưởng hội mê Hoa nên tôi xung phong đội quả khem ngày dẫn dâu, cả hội chúng tôi đi thành đoàn, dự đám cưới nàng. Để cho trọn với mối tình một chiều dang dở của cả hội!
Nhưng chưa hết! Vì Hoa khôn lắm! Tính toán sẵn cả rồi! Nàng có 4 người em gái. Tuy không ai đẹp bằng nàng, nhưng cô nào cũng xinh và duyên dáng. Đúng là Ngũ Long Công Chúa. Đặc biệt là cô nào cũng có một tài riêng.
Cô kế Hoa có tài về âm nhạc. Sắp sửa tốt nghiệp Quốc Gia Âm Nhạc về piano. Nên Hoa chọn trong hội mê Hoa của chúng tôi tên Bính. Tên này cũng mê nhạc, chơi đàn guitare khá điệu nghệ, giọng hát cũng khá hay. Thế là Hoa giới thiệu cho tên Bính. Và Bính chịu ngay!
Cô em kế có tài về hội họa. Hoa kéo ngay tên Chương hội phó của Hội mê Hoa cho cô này. Tên Chương thích vẽ vời nên cũng chịu đèn liền! Hụt cô chị lại được cô em cùng sở thích hội họa nên gật đầu ngay.
Cô kế nữa có tài làm thơ, viết văn. Đã có bài viết được đăng trên tờ Văn của Mai Thảo. Hoa bèn giới thiệu cho tên Vinh, người cũng nhiều thơ thẩn, tập tành viết lách. Và Vinh cũng chịu ngay với cô Ngũ Long công chúa thứ ba!
Còn lại tôi, hội trưởng hội mê Hoa. Nàng đã có lần nhận lời đi ăn tiệm với tôi nên biết ngay tôi là người sành ăn, thích ăn ngon. Và Hoa mời tôi đến nhà để gặp cô em út, thưởng thức tài nấu ăn của cô này. Tôi đến nhà, không lấy gì làm sốt sắng lắm. Nhưng tò mò, muốn biết tài nấu ăn của cô em út ra sao mà Hoa nức nở khen không tiếc lời.
Và đúng như vậy thật! Tôi được ăn thử nhiều món thật độc đáo. Món gì làm cũng ngon. Bún ốc, bún thang của Bắc Kỳ, canh chua, cá kho tộ của Nam Kỳ, bún bò Huế của dân Trung, món nào tôi ăn cũng hợp khẩu vị, độc đáo. Lại còn đủ các loại chè, nấu ngon ơi là ngon. Rồi đồ tráng miệng chou à la crème, baba au rhum, bánh Tây nào cũng hết xảy.
Nhưng độc đáo nhất anh có biết là món gì không? Chính là món mì Quảng chúng ta vừa ăn khi nãy! Tôi ăn tô mì Quảng đầu tiên là tôi mê ngay. Trong suốt 2 tuần liền, tôi nhớ và thèm từng sợi mì màu vàng pha nghệ. Rồi nước dùng hơi đỏ hạt điều. Thèm ơi là thèm.
Thế là tôi phải trở lại để được ăn mì Quảng tiếp. Trước kia tôi vẫn cho mì Quảng ngon nhất là quán mì gánh của cặp vợ chồng bán ở dưới chân dốc sát rạp cinéma Ngọc Hiệp trên Đà Lạt. Mỗi lần lên Đà Lạt chơi ở nhà ông bác, tôi đều được ông dắt đến ăn ở đây. Và tôi nhớ hương vị của tô mì Quảng này suốt thời mới lớn, không bao giờ quên.
Nhưng tô mì Quảng tôi được cô em út của Hoa nấu cho ăn còn ngon hơn! Lần đầu ăn tôi chỉ nhớ đến và thèm ăn lại tô mì Quảng. Nhưng ăn đến lần thứ nhì, tôi nhớ thêm đến nụ cười duyên dáng của cô làm bếp. Lần thứ ba tôi nhớ mì Quảng, nhớ nụ cười và thêm đôi mắt tình tứ. Rồi thấy rằng nhớ mì bắt đầu ít hơn là nhớ người!
Và sau cùng thấy rằng muốn được ăn mì Quảng ngon như thế này suốt đời, không gì bằng hỏi cưới ngay cô nàng nấu bếp! Và kết quả là chúng ta được ăn mì Quảng nhà tôi vừa nấu cho chúng ta ăn lúc nãy!
Anh thấy không? Tình yêu là gì nếu không phải là cùng nhìn về 1 hướng như St Exupéry đã nói. Ở đây là nhìn về tô mì Quảng! Và tình yêu của người đàn ông phần lớn đi bằng đường bao tử! Còn gì bằng 1 tô mì Quảng thơm ngon, được nấu bằng ân cần, bằng chăm sóc, bằng dịu dàng của cả một đời. Và bằng cả một tình yêu ngon ngọt như 1 tô mì Quảng tuyệt vời, đẹp như cả một công trình nghệ thuật. Anh có đồng ý như vậy không?
Nguyễn Đình Phùng
Truyện thật ngắn đọc đầu năm QUÝ MÃO
HOA TÀN MÀ LẠI TƯƠI
Hôm 30 tết, Thiếm Sáu đạp xe chạy ngang nhà thờ, thấy có bà già đứng ôm một mớ bông. Thấy lạ, Thiếm Sáu ghé lại hỏi:
- "Bà bán hay mua mà đứng đây?"
- "Bán, mà không ai mua cả!"
- "Sao bà không đem lại chợ hoa bán, để đây ai biết mà mua?"
- "Lại chợ bán gì được! Hoa người ta tươi tốt , còn của mình thì xấu hơn! Ở đây bán cầu may. Nhà có trồng ít bông để cúng nhưng tết túng tiền nhổ một mớ bán, mua đồ về cúng ông bà. Cô làm ơn mua giùm tôi đi!"
Thấy hoa kém tươi, không muốn mua nhưng muốn giúp bả nên Thiếm Sáu nói:
- "Bà cần bao nhiêu tiền? Tôi giúp cho bà mua đồ về cúng."
- "Không, tôi không dám nhận tiền cô đâu. Cô mua giúp giùm tôi cám ơn lắm!"
- "Thôi được, bà bó hoa lại đi. Bà định bao nhiêu tiền con trả đủ cho."
Đem hoa về nhà, Thiếm Sáu bảo mấy đứa nhỏ thay hoa cũ, chưng hoa mới mua. Mấy đứa cười ngất:
- "Hoa cũ còn tươi hơn hoa của bà nữa!"
- "Kệ thay đi, hoa này kém tươi nhưng mới mua."
DẠY TU MÀ KHÔNG TU
Một cô đến than phiền với một tu sĩ:
- Con còn đứa con gái út mười sáu tuổi, nó không thích tu hành, cứ ham đua đòi theo vật chất xa hoa. Con khuyên lơn ngọt ngào thì nó còn nghe chút đỉnh, còn hễ rầy la thì nó làm dữ, cự cãi lại. Có khi không dám cự bằng lời lẽ, thì nó ra nhà sau dằn xán đồ đạc tỏ ý bất mãn. Con rất buồn phiền vì đứa con nầy, không biết phải làm sao. Mình dạy nó tu mà nó không chịu tu!
Vị tu sĩ mĩm cười nói:
- Còn nó cũng dạy cô tu mà cô không chịu tu!
KIẾM CÁI KÉO
Thuở ấy tôi độ 16 tuổi. Một hôm má tôi đang trò chuyện với khách. Em gái tôi đến bên nằn nì đòi cái kéo đặng cắt đồ chơi. Bận tiếp khách, má tôi làm lơ bỏ qua. Em tôi cứ vặt vặt áo của má tôi và đòi hỏi mãi. Giận quá má tôi đập tay xuống bàn rút cây thước giơ lên dọa đánh, miệng la mắng: "Có khách mà mầy làm lu bu, dao kéo gì? Tao đập chết bây giờ!" Vừa làm dữ, vừa dằn cái rổ may xóc xóc lên. Tưởng làm gì dữ lắm, không ngờ má tôi lục kiếm cái kéo đưa cho con.
CHUYỆN VUI
Một nhà thông thái ngồi giữa đám đông và kể một câu chuyện cười. Mọi người phá lên cười.
Một lúc sau, Ông kể đi kể lại câu chuyện đó. Đến lúc không còn ai trong đám đông cười nữa, ông mỉm cười và nói:
- Một câu chuyện vui không thể làm chúng ta cười nhiều lần, vậy tại sao chúng ta lại buồn mãi vì một chuyện không vui?
Sưu Tầm
Đi xa về nhà... ngẫm nghĩ
Nguyễn Dư
Posted by GLN
Tôi vốn không thích đi đến những nơi xa lạ. Ngại những cái phiền toái.
- Bắc Kinh không ham. Cu Ba không thèm. Na Uy cũng lắc đầu. Cứ ru rú ở Pháp.
Thế mà khi được tin NNT phải ra vào nhà thương bên Nhật, tôi đã nhanh chóng đồng ý với vợ là phải đi thăm ông bạn. Đông du một chuyến.
Nghe đâu bên ấy sắp đến mùa hoa anh đào nở. Đi xem một lần cho biết. Thú thật là tôi chưa đủ phong cách, trình độ để chiêm ngưỡng trăm hoa đua nở. Có hoa hay không có hoa, "với tôi tất cả đều vô nghĩa". Nhưng, đi thăm bạn đúng mùa anh đào nở thì cũng... chả mất mát gì. Đôi khi lại có thêm chuyện vớ vẩn để mang về Pháp... tán gẫu với bạn bè.
Được vợ sốt sắng sửa soạn cho chuyến đi. Nào mở máy giữ vé máy bay. Nào nhờ vợ NNT giữ phòng khách sạn vài ngày. Rồi gọi điện thoại lên Paris hỏi thủ tục, xin bản đồ, hướng dẫn du lịch. Tôi nghĩ bụng gọi điện thoại, có người trả lời là khá rồi. Mình hỏi, người ta trả lời cho xong. Chờ người ta gửi cho cái nọ cái kia thì... còn lâu. Ăn mày đòi xôi gấc !
Không ngờ vài ngày sau chúng tôi nhận được một xấp bản đồ, các địa điểm du lịch và phương tiện di chuyển của Tokyo.
Lạ nhỉ ? Bọn Nhật " làm đầy tớ " cả người lạ !
***
Chuyến bay Air France đáp xuống Narita. Chúng tôi được một ông mặc thường phục, khá lớn tuổi, xét hộ chiếu, lấy dấu tay. Ông khoe biết nói vài câu tiếng Pháp. Bonjour. Au revoir. Chúng tôi bập bẹ a-li-ga-tô. Ông cười, chúc bonnes vacances.
Vợ chồng NNT chờ sẵn ngoài cửa. Bốn đứa ôm nhau. Mừng mừng tủi tủi. Ra chờ xe ca chở về nhà NNT ở Chiba, gần Tokyo.
Đầu tháng tư...
Hoa anh đào lốm đốm nở hai bên đường từ sân bay về nhà.
- Anh đào có nhiều giống, nhiều màu. Nhan nhản khắp nơi. Muốn xem rừng anh đào thì phải đến công viên. Mùa này du khách đi ngắm hoa đông lắm. Thủng thẳng sẽ đưa ông bà đi xem. Bên Nhật, từ trẻ con đến ông già bà cả, không ai ngắt hoa, bẻ cành. Không ai biết trò "hái lộc, lấy hên" là cái gì!
Hoa nở, hoa tàn, rồi hoa rụng.
Dân Nhật ngược đời. Lẩm cẩm đi ưu đãi thiên nhiên, không chờ để được... thiên nhiên ưu đãi!
***
NNT rủ chúng tôi cùng đến Bệnh viện của tỉnh Chiba.
Bệnh viện thuộc trường đại học (giống CHU của Pháp), cao 4 tầng, chia thành 4 khu đông, tây, nam, bắc...
Trong bệnh viện có tiệm cắt tóc, giặt ủi, tạp hoá, phòng đọc sách, bưu điện. Có chỗ ăn dành cho nhân viên, quán ăn phục vụ người thường. Có tiệm café, bánh ngọt...
- Nhật lái xe bên tay trái. Đi bộ cũng thường đi bên tay trái. Nhưng, trong bệnh viện lại đi bên tay mặt. Chẳng hiểu tại sao?
Các hành lang của bệnh viện được chia ra bên phải bên trái, có mũi tên chỉ chiều đi. Cẩn thận như vậy để tránh lộn xộn, giữ yên lặng cho bệnh viện chăng?
- Có hẹn đến bệnh viện, mỗi người bắt đầu bằng bấm máy để lấy bản hướng dẫn phải gặp ai, ở đâu, phải sửa soạn gì trước khi gặp.
Các việc vặt như cân, đo, bắt mạch, bệnh nhân tự làm lấy. Đưa kết quả cho y tá. Bác sĩ khám bệnh xong thì đến lượt kế toán tính tiền. Khi nào xong thì bấm số gọi khách hàng trả tiền. Phần đông trả tiền bằng máy.
Nước Pháp tự hào có tổ chức bảo hiểm xã hội tốt nhất thế giới. Săn sóc sức khoẻ cho tất cả mọi người. Chỉ có một điều đáng phàn nàn là quỹ bảo hiểm xã hội của Pháp bị thâm thủng triền miên từ mấy chục năm nay. Chính phủ nào cũng hứa cương quyết chống... thâm thủng. Nhưng lỗ thủng mỗi năm mỗi to hơn. Sâu mọt đục khoét ngày một tinh vi hơn.
- Nhật tổ chức khác Pháp. Đại khái, bác sĩ, dược sĩ, người bệnh đều có trách nhiệm. Ai cần mới phải đi bác sĩ. Bác sĩ không " chiều " bệnh nhân, không " liên kết " với dược sĩ.
***
Tại Chiba, cũng như tại Tokyo, nhà riêng hay chung cư không hề bị viết chữ hay bôi vẽ trên tường. Trạm xe buýt, điện thoại công cộng không bị phá.
Pháp luật nghiêm minh hay " công dân giáo dục " đã thành nề nếp ?
- Nếu để ý ông sẽ thấy hầu hết các vỉa hè đều được lát một hàng gạch màu vàng, có hoa văn nhô lên độ hai, ba li. Ông có biết để làm gì không?
Tôi nhanh nhảu trả lời là để chia ra bên phải bên trái cho người đi bộ.
- Không phải vậy. Cái lằn nổi để người mù khua gậy, nghe tiếng kêu lách cách mà đi. Tới ngã tư có đèn xanh đèn đỏ thì cái lằn ngừng lại cách lòng đường độ nửa mét. Đèn xanh thì có tiếng chim hót báo hiệu. Người mù được bảo đảm an toàn. Không cần nhờ người khác.
Tất cả các công trình xây dựng đều được tính toán cho người mù, người ngồi ghế lăn.
- Bao giờ nước Pháp mới được như thế này ?
Trung tâm thương mại ( khổng lồ) của Chiba có Pet mall, siêu thị của chó, mèo.
Bán đủ thứ. Từ đồ chơi đến đồ dùng. Áo len xịn, áo khoác mốt. Giường ngủ êm, bồn tắm đẹp. Đồ ăn chất lượng cao, chống phì của... mèo chân dài, chó thượng lưu, siêu sao bốn cẳng. Hắt hơi, xổ mũi có phòng khám bệnh. Từ giã cõi đời có nhà đòn tổ chức tống táng theo hợp đồng.
Thấy Pet mall mà tủi cho thân phận... Việt kiều!
***
Công viên Ueno, có từ năm 1873, rộng mênh mông. Trong công viên có sở thú, mấy viện bảo tàng, viện nghiên cứu văn hoá, đại học âm nhạc và mĩ thuật v.v... Có nhiều thùng rác, nhiều nhà vệ sinh.
- Có lần thằng con mình ngồi lên thành ghế, bị một cô bé độ 14, 15 tuổi đi ngang, ghé lại lễ phép cúi đầu chào :
- Mời " anh " ngồi xuống ghế.
Nói xong, cô bé cúi đầu cám ơn, thản nhiên đi. Thằng con parisien ngượng đỏ mặt. Nhớ bài học đến già.
- Ông thử nhìn xung quanh khắp công viên này xem có chỗ nào có rác vứt dưới đất không ? Có ai to tiếng không ? Không biết bọn Nhật phải mất bao nhiêu thế hệ để " trồng người "?
Nhà ga Tokyo (và nhiều nhà ga khác) rất lớn. Nơi hội tụ của xe lửa, métro, xe buýt, xe ca. Bên trong là cả một khu thương mại. Tầng một, tầng hai trên lầu, " 36 phố phường " dưới lòng đất. Phố dọc, phố ngang. Ăn uống, mua sắm, giải trí. Có điều lạ là... ngay cả giờ cao điểm, người đông như kiến, vẫn không hề xảy ra chen lấn như métro Paris.
Nhật làm xe hơi bán tràn ngập thế giới. Nhưng đường phố Tokyo tương đối thoáng, không bị kẹt xe. Có lẽ vì người Nhật ưa " độn thổ ", ưa dùng các phương tiện chuyên chở công cộng. Phải công nhận là chuyên chở công cộng của Nhật rất an toàn, sạch sẽ.
Métro Tokyo khá đắt so với métro Paris. Giá vé được (hay bị) tính theo độ dài đoạn đường đi. Đắt nhưng ai cũng mua vé. Lạ thật ! Bọn Nhật sợ nhảy rào té gẫy chân à ?
Khu ẩm thực bình dân cạnh ga Ueno đông vui, nhộn nhịp. Cám ơn NNT. Du khách bình thường chưa chắc đã biết khu này. Mấy con đường nhỏ, cấm xe cộ. Nhiều cửa hàng thuê " hoạt náo " chào mời khách bằng... tiếng Nhật. Họ cười nói như cái máy. Nhưng chỉ đứng trước cửa tiệm, không chèo kéo ai.
- Nhà cửa, đất đai Tokyo rất đắt. Vì thế mà nhiều tiệm ăn nhỏ không có chỗ kê bàn ghế. Khách đứng sát nhau ăn uống thoải mái. Cười nói như phá.
Tuy vậy, nơi làm việc của Hội đồng thành phố Tokyo rất oai, rất bề thế. Đường đường chiếm hai toà tháp cao 45 tầng. Một toà dành tầng chót làm chỗ bán đồ lưu niệm, ăn uống, để cho dân chúng leo lên ngắm thành phố. Ngắm không mất tiền !
Hầu như tất cả các " tai to mặt lớn " của thời trang thế giới đều có mặt ở khu phố Ginza. Rất sang trọng nhưng không có vẻ " nhìn đời bằng nửa con mắt ". Không khí " bình đẳng " hơn Champs-Élysées của Paris. Cửa hàng nào cũng sẵn sàng cho khách bộ hành vào... trú mưa, đi đái.
Chanel, Louis Vuitton, Armani, H&M... chưa lớn bằng Uniqlo. Cửa hàng quần áo này cao 12 tầng. Tầng nào cũng có chỗ cho khách hàng thư giãn, ngồi ngắm phố xá bên ngoài.
Ginza có một cửa hàng bán vải may kimono. Nhìn hoa cả mắt. Hai, ba trăm nghìn yen một mét. (1USD= khoảng 120 yen)
Rạp kịch Kabuki cổ truyền thản nhiên đứng giữa khu phố thời trang Âu Mĩ này.
***
Sực nhớ thời sinh viên. Những lúc đói cồn cào chỉ cần một gói mì Nhật là xong. Sang Nhật nhất định phải " làm " một bát mì đặc sản chính gốc! Được thổ công dẫn đường chỉ lối, khỏi lo. Nhưng mì truyền thống của Nhật không phải là mì ăn liền mà là mì " u-đông ". Gần giống bánh canh của ta. Sợi mì u-đông vuông, to hơn sợi spaghetti, gần bằng chiếc đũa. Bát mì chỉ có mì và nước dùng.
Bác bán hàng luôn tay bỏ mì sống vào nước sôi, vớt từ nước sôi bò vào nước lạnh, vớt mì lạnh bỏ lên cân rồi đổ vào bát, chan nước dùng.
- Bát mì được làm đúng như mẫu trưng bày ngoài cửa tiệm, như ảnh trong thực đơn. Mì được cân đúng lượng.
Một lần khác tôi gọi món thịt bò băm, khoai tây rán (steak haché, frites). Thèm mấy miếng khoai tây. Nhưng khi đĩa đồ ăn được bày trước mặt thì tôi hơi thất vọng. Bên cạnh miếng thịt chỉ có 4 miếng khoai.
Thì ra lúc chọn món ăn tôi không để ý là tấm ảnh trong thực đơn chỉ có 4 miếng khoai. Lỗi tại tôi. Lần sau nhớ gọi thêm khoai. Trả thêm tiền.
Chợ Nhật nhiều, bán đủ thứ. Mấy thứ đồ ăn tươi sống như thịt, cá, hay bánh ngọt có trứng, có kem được theo dõi, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Gần đến giờ giới hạn được phép bán thì nhà hàng sẽ " khuyến mãi ", giảm giá. Thí dụ còn khoảng 2 giờ thì giảm 30%, còn nửa giờ, giảm 50%. Nháy mắt là bán hết.
Giờ giới hạn của luật thương mại đủ cho phép người tiêu dùng thủng thẳng mang về nhà nấu nướng, ăn nhậu. Thường thì hàng hạ giá không nhiều. Phải chờ, phải rình đúng lúc mới mua được. Hàng phải vứt bỏ coi như không có.
Nói chung, người Nhật không phí phạm đồ ăn.
***
Gần ngày về mới sực tỉnh. Quái lạ ! Trong suốt 2 tuần lễ, không thấy bóng dáng... cảnh sát ! Siêu thị mặc kệ khách hàng mang cả va-li vào bên trong. Đến giờ đóng cửa chỉ kéo cái lưới như lưới tennis lên che quầy hàng là xong. Cửa hàng bên cạnh chưa đóng. Khách hàng còn qua lại.
Ngoài đường, xe đạp đậu đúng chỗ, chẳng cần khoá.
- Nhà cửa bên Nhật đắt. Có điều độc đáo là chỗ tôi thuê, ở lâu thì tiền thuê giảm. Bên Pháp tiền nhà chỉ có tăng, chẳng bao giờ giảm. Đố các nhà kinh tế Pháp giải thích được chuyện lạ bốn phương của Nhật.
Có lẽ người Nhật đã tính toán bằng... phương pháp tâm lí chăng?
- Ai cũng thích được giảm tiền nhà. Nhưng phải ở lâu. Muốn được ở lâu thì phải tôn trọng các cam kết của hợp đồng. Nghĩa là phải giữ gìn chung cư. Trả tiền đúng thời hạn. Chủ nhà đỡ tốn tiền tu bổ thì mới giảm tiền thuê được chứ. Rốt cuộc hai bên cùng được lợi.
Không biết có phải vì ai cũng tôn trọng chung cư không mà chung cư nào cũng sạch sẽ ? Thang máy, đèn điện không bị hư hỏng. Chẳng bao giờ thấy trẻ con tụ tập, phá phách, bôi vẽ lem nhem.
***
- Thời gian sắp tới, ông có chương trình gì không ?
- Dự tính cuối năm nay sẽ cùng đi với một đồng nghiệp Nhật, về Việt Nam tham dự một hội thảo văn học. Hi vọng lần này sẽ " vui vẻ cả làng "...
- Có chuyện gì vậy ?
- Lần trước mình nói về lịch sử văn học Nhật. Đang nói về thời kì cận đại thì một vị ngồi hàng đầu giơ tay yêu cầu mình nói về... hoạt động của Phan Bội Châu tại Nhật ! Mình xin lỗi không chuẩn bị đề tài Phan Bội Châu. " Hết chỗ nói ", mình xin ngừng.
- Ông làm tôi nhớ lại hồi xưa ở Thị Nghè, có lần mắt nhắm mắt mở, vào một tiệm bún gọi... phở tái. Bị mắng : muốn ăn phở thì... cút sang tiệm bên cạnh. Quê một cục ! Mình xin lỗi, gọi tô bún bò Huế. Ngon ra phết.
***
- Người Nhật lịch sự nhưng luôn giữ một khoảng cách đối với người ngoại quốc. Hầu như chẳng có cha mẹ nào hớn hở hãnh diện có con gái lấy chồng người nước ngoài.
Một lối " tự hào dân tộc " của người Nhật chăng ?
Đi chơi hai tuần lễ thì chắc chắn chẳng hiểu biết gì về người Nhật, chẳng thấy được những cái xấu của xã hội Nhật.
Nhưng mục đích của vợ chồng tôi là sang Nhật thăm bạn. Gặp lại nhau, tay bắt mặt mừng. Thăm hỏi nhau. Thế là đạt được chỉ tiêu rồi.
Trước khi đi, nghe thiên hạ đồn rằng đến Nhật du khách khỏi lo chuyện an ninh, trật tự. Chưa đi, chưa dám tin. Đi rồi mới thấy quả thật là đúng như vậy. Không thấy cảnh sát ngoài đường. Không thấy mấy ông vai u thịt bắp bảo vệ siêu thị. Không thấy kẹt xe. Chỉ có một lần nghe tiếng còi xe ngoài đường. Còi của xe chữa lửa báo cho tất cả các xe khác phải ngừng lại.
Đi chơi đầu óc nhẹ nhàng, khoan khoái. Được thổ công NNT giảng giải nhiều điều thú vị. Đáng " đồng tiền, bát gạo ". Xin lỗi. Đáng " đồng yen, bát mì ".
***
Máy bay đáp xuống phi trường Charles de Gaulle. Cảnh tượng bình thường, quen thuộc. Lấy vé xe lửa về Lyon. May mắn mấy ông xe lửa không đình công.
Đã lâu rồi tôi không dạo chơi, thăm viếng Paris.
Lần cuối, nhân dịp có thằng em từ Cali sang thăm, tôi đưa nó lên " kinh đô ánh sáng ". Dành trọn hai ngày để la cà. Thăm khu La Tinh. Đi hết đại lộ Champs-Élysées " đẹp nhất thế giới ", từ quảng trường Concorde lên đến Khải Hoàn Môn. Chui xuống métro. Leo lên Sacré Cœur, xem " chợ trời hội hoạ ". Thằng em khoái chí được sờ tận tay cái tháp Eiffel...
Nhưng, nó có vẻ thờ ơ với danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Paris. Thỉnh thoảng lại hỏi... mấy giờ thì đi ăn ? Phố Tàu có cháo lòng không ?
Uống bia, ăn cháo xong, nó thổ lộ :
- Paris đẹp. Nhiều trò. Nhưng... ghê quá. Métro Paris gây cảm giác " ở đây âm khí nặng nề ". Những chỗ đông người thì lộn xộn, nhốn nháo.
Tôi đồng ý với thằng em. Chính tôi cũng hơi sợ cái " muôn màu, muôn vẻ " của Paris. Ngại đám hàng rong buôn bán bất hợp pháp chèo kéo du khách. Ngại tụi trẻ con móc túi bu quanh du khách. Thấy bóng cảnh sát là như ong vỡ tổ. Cảnh sát đi qua, đâu lại vào đấy.
Thằng em ngạc nhiên, không tin là luật của Pháp không phạt trẻ con dưới 13 tuổi. Tụi móc túi không có đứa nào " già " tới 13 tuổi. Bị cảnh sát tóm, chỉ việc khai 12 tuổi là xong. Có đứa bị bắt 2, 3 lần trong cùng một ngày. Đưa về bót để lập biên bản, nó cười khẩy: các ông không còn chuyện gì khác để làm à ?
Dạo chơi Paris thằng em rút ra được bài học mót đái thì... uống cà phê. Vào tiệm cà phê, " ném tiền vào cầu tiêu " mà đái.
- Tóm lại, đi chơi Paris chỉ ngại mắc tè. Đi chơi Los Angeles ngại bị trúng đạn. Đi chơi Sài Gòn ngại bị ngộ độc, xe tông. Rốt cuộc, nằm nhà uống bia là khoái nhất.
Paris còn " nhiều vấn đề phức tạp ". Nhưng du khách vẫn nườm nượp đến Paris ăn uống, mua sắm, thăm viếng. Paris vẫn tiếp tục " Vừa chửi vừa rao vẫn đắt hàng ".
***
Đi xa về nhà ngẫm nghĩ...
Chẳng có chuyện gì quan trọng, to lớn để... nói phét. Đành tán gẫu bằng mấy chuyện lặt vặt. Tầm phào.
Nguyễn Dư//(Lyon, 2022)
Miền Tây, Thương Nhau Từ Giọng Điệu
Tôi hay nói Trần Lục Bình là cô gái có nét đẹp nam tính, Bình liếc mắt rồi cười:
“Xàm quá ông, kệ tía tui đi”…
Tôi biết Bình năm 1999 khi tôi vào TP.HCM thi đại học.Trước ngày thi, tôi thuê căn phòng gần địa điểm thi ở Q1. Chiều đó Bình lục tục đến thuê phòng. Lúc ấy,tôi chẳng có ấn tượng gì nhiều ở Bình ngoài giọng nói đặc sệt miền Tây. Đêm đó, tôi thấy Bình cứ đi ra đi vào vẻ không ngủ được vì căn phòng nóng hầm hập... Tôi mạnh dạn mời Bình qua ngủ chỗ tôi vì tôi có máy quạt. Bình nhìn tôi mắt tròn xoe:
“Ngủ bên ông, ông có mần thịt tui hôn đó?”
Tháng ngày chờ kết quả thi cũng xong, ngày tôi từ miền Trung vào lại TP.HCM để làm thủ tục nhập học thì Bình cũng xếp hàng sau lưng tôi để làm thủ tục. Nhìn thấy nhau, Bình la lớn:
“Trời, dữ thần hôn, ông cũng đậu trường này hả?”
Tôi và Bình đậu chung trường, chung khoa, học chung lớp, chung tổ và tất nhiên chúng tôi ngồi chung bàn với nhau luôn cho trọn bộ.
Bình rất có duyên, dễ gần và trực tính. Tuy nhiên, điều tôi thấy thú vị nhất chính là giọng điệu miền Tây của Bình. Tôi quê miền Trung, nên lời ăn tiếng nói của Bình tôi thấy cứ “tầy quầy” sao đó. Bình xưng hô với tôi là “ông, tui”... Lúc 2 đứa giận nhau, Bình lại xưng hô khác, kiểu như: “Tui mang cua qua cho mí người, không thích thì nói, chứ mí người bắt tui ngồi đợi ênh chiều giờ dậy?”
Nói về cua thì chẳng ai tin, thời sinh viên khó khăn cơm ăn còn thiếu, nhưng cua, cá thì tôi “ăn lòi bản họng” vì nhà Bình ở Cà Mau, cua nhiều “binh thiên”. Tôi với Bình thân nhau đến nỗi cả lớp ai cũng tưởng cả 2 là một cặp, nhưng không. Nhiều lúc tôi hỏi Bình chuyện tiếp xúc của cả 2 như thế này thì ở miền Trung hiếm lắm, Bình cười to:
“Tui biết tính ông hổng có bốc hốt nên tui tin chứ bộ”.
Bình kể rằng, ở Đất Mũi, cha Bình chuyên đi mua lục bình để nuôi gia cầm, nên cha Bình “mắc chứng” đặt tên thứ nổi trôi này cho Bình.
Bình còn kể rằng quê Bình ở có “cây cầu Rạch Tàu, là cây cầu cuối cùng của đất nước tính từ Bắc vào Nam”. Ai yêu quê hương thì đều có những tự hào nào đó nơi xứ sở của mình như Bình. Và từ ngày thân thiết với Bình, tôi biết nhiều hơn về miền Tây và thương luôn giọng miền Tây từ Bình dù lúc đó tôi chưa từng đặt chân đến vùng đất này.
Tối đó Bình hẹn tôi qua phòng trọ. Khi tôi đến nơi thì thấy Bình cho tôi nguyên thùng cạc tông “chà bá” gồm nồi, xoong, bếp ga... Bình nghỉ học, về quê lấy chồng. Tôi sốc vì tin này, nhưng ở miền Tây thì con gái 19, 20 tuổi phải lấy chồng là bình thường và vì cha Bình đã yếu rồi… Bình kể: “Ảnh thương tui đứt ruột, tui đâu bắt ảnh đợi được, vả lại tui cũng muốn cho cha dui”.
Bình cười rồi thảy cái mền “chim cò” vào người tôi:
“Cho ông luôn đó, nhớ tui thì đắp cho đỡ nhớ. Giờ tui bao ông đi nhậu rồi tui lên xe dìa quê luôn”.
Từ đó tôi và Bình bặt tăm nhau. Tôi nhớ Bình có dặn tôi trước khi lên xe: “Ông dìa đến cầu Rạch Tàu là hết đất, ông quẹo trái vào xóm, hỏi người ta hồng danh của cha tui thì họ chỉ cho. Ở lại mạnh giỏi nha!”
Nhìn chiếc xe từ từ lăn bánh, lần đầu tiên tôi thấu tâm trạng “đứt từng khúc ruột” như lúc Bình “quởn” lên hay ngân nga câu ca cổ nào đó.
Tôi ra trường và bon chen cùng dòng đời 20 năm. Trong suốt khoảng thời gian đó, tôi đã đến khắp nơi ở miền Tây, gặp nhiều con người bình dị cùng những giọng điệu miền Tây thân thuộc. Ở vùng đất này, dường như cái tính, cái tình của người miền Tây được biểu lộ ra hết từ giọng điệu. “Hôm qua bụng má nghĩ đến mày, dạo này khỏe hôn con?”, “Quà gì mà dữ thần vậy mậy? Dìa chơi được rồi, quà cáp làm gì”, “Mỗi lần nhậu là nhớ anh trời gầm luôn, coi hổm nào phẻ phẻ xuống em quắc cần câu một bữa nha”…
Trong đêm kỷ niệm ngày thành lập doanh nghiệp của tôi, gần tàn cuộc vui, có cậu nhân viên nào đó cao hứng đố cả bàn: “Cây cầu cuối cùng ở miền Tây tên là gì?”. Trong bàn toàn là người làm nghề du lịch, nhưng chẳng ai có đáp án chính xác. Tôi tự nhiên nhớ Bình cồn cào, gần 25 năm rồi còn gì. Và tôi quyết về miền Tây ngay sáng hôm sau.
Tôi chầm chậm lái xe qua cầu Rạch Tàu, đúng như Bình nói, qua hết cầu thì chỉ còn rừng tràm trước mặt, rẽ trái vào đường xóm nhỏ đi tầm 2 km nữa là ra Đất Mũi. Tôi lội bộ vào xóm, hỏi tên cha của Bình, nhưng chẳng ai biết. Cuối cùng, có bà lão nào đó nhớ tên ông, chỉ đường cho tôi vào nhà Bình. Nhờ đó tôi cũng biết thêm, năm xưa Bình về quê lấy chồng, chỉ sau một năm thì cha Bình mất.
Tôi đứng trước vựa hải sản cũng khá bề thế, thấy Bình đang ngồi bàn làm bà chủ. Bình đã tròn hơn xưa, xinh xắn hơn, và giọng điệu thì vẫn “tầy quầy” vậy. Tôi đi thẳng đến nơi Bình ngồi, Bình nhìn tôi lạ lẫm. Tôi bình thản ghẹo:
“Tui muốn nằm cùng mí người một đêm như xưa, được không Bình?” Bình nhìn tui sững sững rồi có vẻ chuẩn bị nổi sùng, tôi tháo mắt kiếng, cởi khẩu trang, nhìn Bình mỉm cười. Bình sững sờ, rồi cười la lên như tôi đoán:
“Chèn đéc ơi, ông Dũ… tui nhìn ông không ga luôn?”
Những ngày vui vẻ đó tôi cứ như là thượng khách với gia đình Bình. Bình giới thiệu bạn thời “sanh diên” với chồng, hàng xóm và cả các mối lái làm ăn của Bình. Lại một lần nữa, tôi được sống cùng cái tình và vô vàn giọng điệu miền Tây hào sảng thân thuộc mà tôi thương nhớ ấy.
Đêm nhậu chia tay Bình, tôi trả lại Bình cái mền “chim cò” năm xưa rồi đòi cái mền mới, Bình cười ngất: “Trời… cưng mắc chết luôn… ông làm tui khóc đó ông Dũ”…
Tôi khệ nệ xách bao tải “chà bá” đầy cua, cá bỏ lên xe. Vợ chồng Bình tiễn tôi, gương mặt Bình buồn hiu.Tôi nhìn Bình mỉm cười:
“Vậy là hòa... Ai cũng tiễn ai rồi nha”. Bình khẽ cười, vẫy tay tạm biệt tôi. Năm xưa Bình là cả miền Tây trong tôi, giờ khi già nửa đời người, mỗi khi thương nhớ giọng điệu thân thương xứ Chín Rồng này rồi tìm về, đi đâu tôi cũng sẽ thấy Lục Bình.
Tôi nhìn lại cây cầu Rạch Tàu cùng con xóm có lẽ cũng cuối cùng đất nước này, tôi như thầm hiểu thêm rằng, còn thương mến nhau, thì dẫu nơi kỳ cùng, ai đó cũng sẽ tìm về. Như tôi vậy, cũng vì trót thương những giọng điệu miền Tây đẫm tình phù sa châu thổ nơi này.
Tạ Tư Vũ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét