Một nghiên cứu cho thấy những người trung niên và người cao tuổi không thể “đứng bằng 1 chân trong hơn 10 giây” có nguy cơ tử vong cao trong 10 năm tới. Tại sao khả năng đứng một chân lại có liên quan đến tỷ lệ tử vong? Bài viết chia sẻ 2 nguyên nhân mấu chốt và 2 chìa khóa giúp giảm nguy cơ tử vong.
Không thể
đứng bằng 1 chân trong hơn 10 giây có nguy cơ tử vong cao trong tương lai
Một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Y học thể thao của Anh đã đánh giá
mối liên quan giữa khả năng đứng bằng 1 chân trong 10 giây ở người trung niên
và người lớn tuổi với tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân.
Từ năm 2008 đến năm 2020, có tổng cộng 1.702 tình nguyện viên (68% nam) từ 51 đến
75 tuổi tham gia thử nghiệm. Kết quả là có tổng cộng 20,4% người không thể đứng
bằng 1 chân trong 10 giây, và những tình nguyện viên càng lớn tuổi thì càng
không có khả năng đứng.
Trong thời gian 7 năm theo dõi, đã có 7,2% tình nguyện viên tử vong. Nguyên
nhân tử vong chính là do ung thư và bệnh tim mạch, cũng như các bệnh hô hấp và
biến chứng của virus corona mới. Trong số đó, 4,6% có thể đứng bằng 1 chân
trong hơn 10 giây và 17,5% không thể làm vậy.
So với những người vượt qua bài kiểm tra, những người không thể đứng bằng 1
chân trong hơn 10 giây cho thấy sự khác biệt đáng kể về tuổi tác, tỷ lệ vòng eo
trên chiều cao và chỉ số BMI. Hơn nữa, tình trạng sức khỏe của họ tương đối
kém, thường mắc các bệnh cao huyết áp, lipid máu cao, tiểu đường, tim mạch và
béo phì.
Sau khi phân tích các yếu tố liên quan đến tuổi, giới tính và các tình trạng cơ
bản khác, nghiên cứu cho thấy khoảng 84% những người không thể đứng bằng 1 chân
trong 10 giây có nguy cơ tử vong do bất kỳ nguyên nhân nào trong 10 năm tới,
tương đương với gần gấp đôi.
Mấu chốt dẫn đến nguy cơ tử vong cao có liên quan tới việc giữ thăng bằng và sức
mạnh cơ bắp kém.
Ảnh hưởng đến khoảng thời gian một người có thể đứng bằng một chân, liên
quan đến sự cân bằng và sức mạnh cơ bắp.
1. Giữ thăng bằng kém
Bác sĩ Vương Tư Hằng, giám đốc Phòng khám phục hồi chức năng Nội Hồ Hằng Tân,
Đài Loan, đã chỉ ra rằng cảm giác thăng bằng là rất quan trọng, những người cao
tuổi, giữ thăng bằng kém rất dễ bị ngã. ‘’Có bệnh nhân sáu mươi, bảy mươi tuổi
nói với tôi rằng trong tuần đã ngã 1 lần, tháng trước còn bị ngã nhào 3 lần.”
Ngã là một mối đe dọa lớn đối với người cao tuổi. Vì chấn thương khi ngã có thể
lớn hoặc nhỏ, nhẹ thì chỉ là trầy xước, bầm tím, nặng có thể gãy xương, thậm
chí mất mạng. Bác sĩ Vương Tư Hằng cho biết: “Trước đây khi tôi còn phục vụ tại
bệnh viện, tôi từng thấy một bệnh nhân ngã xuống giường gây xuất huyết não và
người này đã mất.”
Khả năng giữ thăng bằng sẽ kém khi chúng ta già đi, và việc duy trì cảm giác
thăng bằng có liên quan đến thị giác, ống hình bán nguyệt trong tai (cơ quan chịu
trách nhiệm về cảm giác thăng bằng) và khả năng nhận biết, sự suy giảm thị lực ở
người cao tuổi sẽ ảnh hưởng đến khả năng đi bộ; cơ quan chịu trách nhiệm về cảm
giác thăng bằng bị lão hóa tác động; khả năng nhận thức không chỉ bị suy giảm
do tuổi tác mà còn liên quan đến bệnh tiểu đường.
Hầu hết mọi người khi nhắm mắt vẫn có thể chạm 2 ngón trỏ của hai bàn tay lại với
nhau, đó là do sự nhận cảm của cơ thể (proprioception). Sự nhận cảm cho phép mọi
người phát hiện vị trí của các chi trong không gian ngay cả khi không thể nhìn
thấy chúng.
Bệnh nhân tiểu đường nếu kiểm soát đường huyết kém sẽ làm tổn thương các dây thần
kinh cảm giác, dẫn đến các chi ngoại vi không nhạy cảm và khả năng giữ thăng bằng
kém.
Bác sĩ Vương Tư Hằng cho biết, một bệnh nhân của ông không có cảm giác ở chân,
đi lại giống như dẫm lên kẹo bông đường. “Cảm giác này thật khủng khiếp, người
bình thường khó mà hiểu được.”
Ngoài ra, cảm giác thăng bằng trở nên kém, và nó cũng có thể là một cơn đột quỵ
thầm lặng (silent stroke).
Bác sĩ Lâm Chí Hào, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, đồng thời là bác sĩ phẫu thuật
thần kinh của bệnh viện Lâm Tân cho biết, hầu hết các trường hợp đột quỵ thầm lặng
là do tắc các mạch máu nhỏ hoặc vi mạch dưới vỏ não, nó giống như trúng gió. Bởi
vì các triệu chứng rất nhẹ, nếu như không đặc biệt chú ý và kiểm tra thì không
nhất định có thể phát hiện ra, nhưng nó có thể tiềm ẩn nguy cơ của một cơn đột
quỵ lớn hơn.
Bệnh nhân đột quỵ thầm lặng có thể gặp các vấn đề về thăng bằng nhẹ, dáng đi
không vững, đi yếu và thay đổi trường thị giác. Họ thậm chí có thể mất thị lực
một mắt nhưng bệnh nhân không hề phát hiện ra.
.jpg)
Bệnh tiểu
đường, đột quỵ không có triệu chứng hoặc khả năng giữ thăng bằng kém là tất cả
những lý do khiến người lớn tuổi dễ bị ngã. (Ảnh: CGN089/ Shutterstock)
2. Sức
mạnh cơ bắp
Sức mạnh cơ bắp cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự cân bằng. Bác sĩ
Vương Tư Hằng nhấn mạnh: “Ngay cả khi một người có thị lực tốt, cảm giác thăng
bằng và khả năng nhận thức tốt nhưng nếu các cơ bị teo nghiêm trọng thì vẫn rất
dễ bị ngã.”
Đồng thời, chỉ cần nhìn vào sức mạnh cơ bắp cũng có thể đoán được một người sẽ
sống lâu hay không.
Ngoài việc đứng bằng một chân, một phân tích tổng hợp năm 2010 được công bố
trên Tạp chí Y khoa Anh cho thấy những người có lực cầm nắm kém, tốc độ đi bộ
và đứng dậy từ ghế chậm cũng có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn:
Người có lực cầm yếu nhất có nguy cơ tử vong cao hơn 1,67 lần so với người có lực
nắm mạnh nhất.
Những người có tốc độ đi bộ chậm nhất có tỷ lệ tử vong gấp 2,87 lần so với những
người nhanh nhất.
Những người mất thời gian để đứng dậy khỏi ghế lâu nhất có nguy cơ tử vong cao
hơn 1,96 lần so với những người nhanh nhất.
Những khả năng này cũng liên quan đến sức mạnh cơ bắp. Cách hiệu quả nhất để cải
thiện sức mạnh cơ bắp là tập luyện.
Với việc tăng khối lượng cơ, có thể tăng mật độ xương và giảm nguy cơ gãy
xương, duy trì sự linh hoạt của khớp để giảm các triệu chứng viêm khớp, giảm
cân, tăng tính linh hoạt và cân bằng trong cơ thể.
Người có vòng eo lớn đồng nghĩa với việc tích tụ nhiều mỡ nội tạng, cơ thể đang
trong tình trạng viêm nhiễm mãn tính, có vấn đề chuyển hóa không bình thường.
Vì vậy, những người có vòng eo lớn dễ bị gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, tăng mỡ
máu, tăng đường huyết và nguy cơ mắc bệnh ung thư, tiểu đường sau này cũng
tương đối cao. So với tập thể dục nhịp điệu, tập tạ là cách tốt nhất để giảm và
kiểm soát vòng eo.
Một đánh giá được xuất bản năm ngoái bởi Trường Y tế Công cộng Harvard cho thấy
60 đến 150 phút tập thể dục tăng cường sức mạnh mỗi tuần có thể:
– Giảm 20 đến 25% nguy cơ mắc bệnh tim mạch
– Giảm 30% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2
– Giảm tỷ lệ tử vong do ung thư 15% đến 20%
– Giảm khoảng 20% đến 25% tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân.
Trong đại dịch COVID-19, một nghiên cứu từ Thụy Sĩ đã phát hiện ra rằng những
người có lực cầm nắm cao hơn có tỷ lệ nhập viện COVID-19 thấp hơn.
Bác sĩ Vương Tư Hằng nói thêm rằng tập luyện nặng có lợi trong việc kiểm soát
lượng đường trong máu và huyết áp. Một số người lo lắng rằng khi tập nặng sẽ
khiến người ta đỏ mặt, cổ to và làm tăng huyết áp. Tuy nhiên ông giải thích rằng
huyết áp có tăng khi tập thể dục, nhưng sẽ giảm ngay sau đó. Có những người tập
luyện nhưng huyết áp của họ được kiểm soát rất tốt.
2 loại hình huấn luyện để cải thiện sức mạnh và thăng bằng của cơ bắp
Việc đứng
bằng một chân trong hơn 10 giây không chỉ liên quan đến khả năng giữ thăng bằng
và sức mạnh cơ bắp mà còn phản ánh thói quen tập thể dục của một người. Những
người có thói quen tập thể dục có thể lực tốt hơn và có thể đứng bằng 1 chân
trong thời gian dài.
Nếu bạn muốn rèn luyện sự cân bằng và cải thiện sức mạnh cơ bắp, trước tiên bạn
cần xây dựng thói quen tập thể dục và thêm các bài tập sau vào thời gian tập
luyện hàng tuần của mình:
1. Tập tạ deadlifts, squats
Để tập tạ đạt hiệu quả tốt cần phải tính đến cơ của thân trên và thân dưới,
nhưng tập cơ của thân dưới mới mang lại lợi ích lớn nhất, vì cơ dưới thắt lưng
chiếm 2/3 khối lượng cơ của cơ thể. Deadlift và squat là những động tác tập
trung vào phần thân dưới và cũng có thể tác động đến các cơ của toàn bộ cơ thể,
đây là những bài tập mang lại hiệu quả xây dựng cơ bắp cao.
.jpg)
Tập Squat:
Người tập hạ thấp hông từ tư thế đứng rồi đứng lên trở lại. Trong lúc hạ thấp
người, khớp hông và khớp gối gấp lại trong khi khớp mắt cá chân duỗi; ngược lại,
khớp hông và khớp gối duỗi ra và khớp mắt cá chân gấp lại khi đứng lên. (Ảnh:
Solar22/ Shutterstock)
2. Huấn
luyện thăng bằng
Phương pháp tập luyện rất đơn giản, vẽ một đường thẳng trên mặt đất, giống như
đi trên cầu một ván, ngón chân này chạm gót của chân kia, đi trên vạch từng bước
một.
Bác sĩ Vương Tư Hằng chỉ ra rằng để tăng cảm giác thăng bằng, điều không thể
thiếu là cải thiện sức mạnh cơ bắp, và một số bài tập luyện thăng bằng là một
phương pháp hoàn thiện hơn.
Dù là tập nặng hay tập thăng bằng, khi người cao tuổi thực hiện các môn thể
thao này, nên có huấn luyện viên bên cạnh để tránh té ngã và các chấn thương thể
thao do vận động sai cách.
Trúc Nhi/ Theo Epoch Times/trithuc
Thói quen ăn uống ngăn ngừa sỏi thận
Sỏi thận có thể xuất hiện do thói quen ăn uống của bạn. Theo Hiệp hội Thận Quốc gia Mỹ, uống ít nước hoặc ăn đồ có nhiều đường, muối dễ gây ra sỏi thận. Tình trạng này xảy ra khi các chất khoáng trong nước tiểu lắng đọng ở thận, bàng quang, niệu quản... thành những tinh thể rắn.
Nhiều người cho rằng bản chất của sỏi là canxi nên cần phải kiêng hoàn toàn canxi. Tuy nhiên, quá trình hình thành sỏi không hẳn do canxi mà còn có rất nhiều yếu tố khác tạo thành.
Thậm chí, thiếu canxi có thể gây mất cân bằng trong cơ thể dẫn đến loại sỏi thận phổ biến nhất, canxi oxalat. Do đó, điều quan trọng là bạn phải xây dựng thói quen ăn uống để giảm thiểu nguy cơ phát triển sỏi thận.
Theo nghiên cứu được công bố trên Mayo Clinic Proceedings, chế độ ăn giàu canxi và kali có thể ngăn ngừa sỏi thận có triệu chứng tái phát.
411 người từng bị sỏi thận có triệu chứng được theo dõi từ tháng 1/2009 đến tháng 9/2018. Họ ghi lại các thực phẩm trong bữa ăn hằng ngày của mình.
Kết quả ghi nhận, những người ăn ít canxi, kali, caffeine và phytate cũng như uống nước ít hơn có tỷ lệ mắc bệnh sỏi thận có triệu chứng cao hơn.
Thạc sĩ Amy Goodson , tác giả sách về dinh dưỡng thể thao, chia sẻ: “Ai cũng biết rằng chế độ ăn giàu canxi và kali tốt cho sức khỏe. Trên thực tế, đây là 2 trong 4 chất dinh dưỡng bạn cần quan tâm (canxi, vitamin D, kali và chất xơ)".
Theo chuyên gia trên, canxi cần thiết cho sự phát triển của xương, duy trì mật độ khoáng chất của xương khi bạn già đi. Kali là chất điện giải quan trọng và cần thiết cho quá trình co cơ. Kali cũng có thể giúp một số người giảm huyết áp.
Hấp thụ ít cả hai chất dinh dưỡng trên theo thời gian có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh sỏi thận cao hơn.
Theo Eatthis, mọi người có thể bổ sung thêm canxi từ các thực phẩm liên quan tới sữa như sữa, phô mai và sữa chua. Các loại thực phẩm giàu kali bao gồm sữa, khoai tây, khoai lang, chuối, dâu tây, quả bơ và đậu.
Hơn nữa, Thạc sĩ Goodson khuyến cáo, tình trạng mất nước khiến nhiều người có nguy cơ bị sỏi thận: “Uống nước và các chất lỏng có hàm lượng calo thấp là điều cần thiết cho rất nhiều hoạt động trong cơ thể”.
Bạn có thể biết mình thiếu nước hay không bằng cách nhìn màu nước tiểu. Nếu nước tiểu có màu vàng sẫm, hãy uống thêm các loại nước.
Triệu chứng của sỏi thận là đau lưng, đau khi đi tiểu, tiểu dắt, tiểu ra máu, cảm giác buồn nôn và nôn, hay sốt...
Lý do đàn ông có nguy cơ mắc ung thư cao hơn phụ nữ.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư ảnh hưởng đến đàn ông và phụ nữ theo những cách khác nhau. Nguyên nhân có thể do khác biệt về giới tính sinh học chứ không phải khác biệt về hành vi như hút thuốc, chế độ ăn nhiều chất béo hoặc sử dụng rượu.
Công trình được công bố vào đầu tháng 8 tập trung vào vấn đề Chênh lệch giới tính trong bệnh ung thư.
Kết quả phân tích ghi nhận, nam giới có nguy cơ mắc hầu hết các bệnh ung thư cao hơn. Các tác giả cho rằng khả năng đó bị ảnh hưởng bởi sự khác biệt sinh học giữa nam và nữ.
Nhà khoa học người Mỹ Sarah S. Jackson cùng với các đồng nghiệp đã xem xét 21 vị trí ung thư ở cả nam và nữ. Nhóm tác giả đã tham khảo dữ liệu y tế của hơn 170.000 nam giới và 120.000 nữ giới 50-71 tuổi từ năm 1995 đến năm 2011.
Trong khoảng thời gian đó, số ca ung thư ở nam giới là 18.000, ở nữ giới là 8.700. Các loại ung thư ở nam giới thấp hơn so với nữ giới là tuyến giáp và túi mật.
Trong khi đó, theo Healthline, nguy cơ ung thư ở các vị trí khác như thực quản, dạ dày, thanh quản, bàng quan của nam giới cao hơn nữ giới 1,3-10,8 lần. Cụ thể, khả năng mắc ung thư thực quản cao hơn 10,8 lần, thanh quản (3,5 lần), dạ dày (3,5 lần), bàng quang (3,3 lần).
Tác giả Jackson cho biết: “Sau khi tính tới các yếu tố như hút thuốc, sử dụng rượu, chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, sự khác biệt về giới tính vẫn còn đối với hầu hết các bệnh ung thư”.
Kết quả trên cho thấy những khác biệt về mặt sinh học như sinh lý, miễn dịch và di truyền khiến nam giới có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.
Tiến sĩ Sandip Patel, Giám đốc văn phòng thử nghiệm lâm sàng tại Đại học California San Diego (Mỹ), nhận định: “Đây là nghiên cứu lớn nhất mà tôi từng biết về vấn đề này. Kết quả cho thấy chúng ta đang ở đỉnh của tảng băng chìm của sự hiểu biết về khác biệt dựa trên giới tính trong bệnh ung thư”.
Theo các nhà khoa học, tỷ lệ nam giới mắc hầu hết các bệnh ung thư cao hơn nữ giới chỉ có một phần nhỏ do sự khác biệt về hành vi nguy cơ và phơi nhiễm chất gây ung thư.
Tuy nhiên, các yếu tố lối sống vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ ung thư, đó là lý do cần duy trì một lối sống lành mạnh.
Các thực phẩm khiến ung thư bị 'bỏ đói'
Bác sĩ người Mỹ, William Li, đã nêu một số loại thức ăn và đồ uống giúp "bỏ đói ung thư" tận gốc. Từ nhiều năm nghiên cứu, bác sĩ Li nhận định, thực phẩm là "một thành phần rất mạnh" trong việc ngăn ngừa ung thư. Ông là tác giả của cuốn sách Ăn để đánh bại bệnh tật.
Ông đưa ra 3 gợi ý cần xem xét bao gồm trà xanh, dầu ô liu tinh khiết, gia vị và thảo mộc.
Trà xanh
Bác sĩ Li giải thích: “Một trong những hoạt chất sinh học trong trà xanh là polyphenol được nghiên cứu nhiều nhất. Hoạt chất sinh học này có đặc tính chống oxy hóa, kháng viêm, cản virus, do đó làm giảm sự phát triển của ung thư, giảm huyết áp”.
Dầu oliu tinh khiết
Loại dầu này có chất lượng cao, được chiết xuất bằng phương pháp tự nhiên, chuẩn hóa độ tinh khiết. Trong dầu oliu tinh khiết có vitamin E, K và nhiều axit béo có lợi.
Trích dẫn phân tích của các nhà khoa học Italy, Tiến sĩ Li đã chỉ ra những lợi ích của dầu ô liu nguyên chất: “Tiêu thụ 3-4 muỗng dầu ô liu mỗi ngày có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư thực quản xuống 70%”.
Theo Express, một vài thìa dầu ô liu tinh khiết cũng giúp giảm nguy cơ ung thư buồng trứng (32%) và ung thư vú (11%).
Gia vị và thảo mộc
Bác sĩ Li thông tin: “Hương thảo, nghệ, quế đều có thể ngăn chặn sự phát triển của các khối u".
Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh khẳng định: “Ăn uống lành mạnh và cân bằng có thể giảm nguy cơ ung thư”. Một chế độ ăn uống hợp lý bao gồm các thành phần có lợi và khẩu phần phù hợp.
Ví dụ, nếu bạn ăn một đĩa thực phẩm thì một nửa nên là salad hoặc rau. Một phần tư là thịt, cá, đậu hoặc trứng. Một phần tư còn lại là khoai tây, gạo lứt, bánh mì, mì.
Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh nhấn mạnh: “Trái cây và rau nên chiếm một phần lớn trong những gì bạn ăn hàng ngày. Khi lên kế hoạch cho một bữa ăn, hãy bắt đầu với những loại rau và đặt mục tiêu để món này lấp đầy ít nhất một nửa đĩa”.
Về gạo hoặc mì, bạn nên chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt.
Nếu bạn thích ăn thịt, nên ưu tiên loại protein là thịt trắng như gà bởi các loại thịt đỏ và đã qua chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư, trong đó có ung thư ruột.
Ngoài ra, mọi người cũng nên cắt giảm đồ uống có đường và thức ăn có hàm lượng calo cao, chẳng hạn như đồ ăn nhanh.
Tiêu thụ nhiều đường và thức ăn nhanh có liên quan đến béo phì và nhiều loại ung thư.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét