Sự kỳ diệu của thời tiết khiến Olympic mùa Đông trở nên đặc biệt hơn với một thế giới ngập tràn băng và tuyết. Khởi đầu của sự kiện này bắt nguồn từ Chamonix, 1 thị trấn nằm dưới chân núi Mont Blanc.
Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp của Chamonix. (Nguồn: myguidechamonix)
Nhìn lại các kỳ thế vận hội, những gì chúng ta thấy không chỉ là lịch sử huy hoàng của các môn thể thao, mà còn là một tấm bản đồ thế giới tuyệt đẹp. Bởi mỗi kỳ thế vận hội sẽ đưa mọi người đến một quốc gia, dẫn mọi người đến một thành phố mới.
Sự kỳ diệu của thời tiết khiến thế vận hội mùa Đông trở nên đặc biệt hơn với một thế giới ngập tràn băng và tuyết. Khởi đầu của sự kiện này bắt nguồn từ Chamonix, một thị trấn nằm dưới chân núi Mont Blanc.
Nằm ở miền Đông nước Pháp, Chamonix là một thị trấn thuộc tỉnh Haute-Savoie, nơi có lịch sử lâu đời. Năm 1091, Bá tước Geneva đã tặng cả một thung lũng cho tu viện Benedictine. Đây chính là "tiền thân" của Chamonix.
Sau ảnh hưởng của một loạt các sự kiện lịch sử như Cách mạng Pháp và "Hiệp ước Turin," Chamonix chính thức trở thành một thị trấn của Pháp vào năm 1860.
Sở hữu đỉnh núi cao nhất châu Âu Mont Blanc nên từ lâu Chamonix đã trở thành khu du lịch trượt tuyết nổi tiếng.
Hai nhà thám hiểm người Anh, William Windham và Richard Pocock, đã khám phá ra Chamonix.
(Nguồn: histoire-passy-montblanc)
Năm 1741, họ phát hiện ra Tu viện Chamonix và ghi lại trải nghiệm của mình trong "Chuyến du hành trên sông băng Savoie" (Voyages aux Glaciers de Savoie). Tại đây, theo Windham, “biển bị khuấy động bởi một cơn gió mạnh và trong phút chốc tạo thành băng." Mô tả này đã khơi dậy sự tò mò của nhiều người, và ngay sau đó, rất đông khách du lịch giàu có đến chiêm ngưỡng biển băng bí ẩn, còn những người thợ chạm khắc pha lê và thợ đóng giày ở địa phương đã chuyển sang làm hướng dẫn viên.
Năm 1770, quán rượu đầu tiên của Chamonix mở cửa, đánh dấu sự trỗi dậy của ngành khách sạn nơi đây.
Sau đó, ngày 8/8/1786, Jacques Balmat và Michel-Gabriel Paccard lần đầu tiên chinh phục thành công đỉnh núi Mont Blanc. Sự kiện lịch sử chứng minh được bản lĩnh của loài người và cũng là sự khởi đầu của bộ môn leo núi, đồng thời mở ra một trang sử mới cho Chamonix.
Bức tượng để tưởng nhớ Jacques Balmat và Michel-Gabriel Paccard. (Nguồn: thepaper.cn)
Một con đường nối Chamonix và Geneva đã được hoàn thành dưới thời trị vì của Napoléon III. Sau đó, vào năm 1901, người ta đã thông xe đoạn đầu tiên của tuyến đường sắt giữa Chamonix và Vallorcine. Việc hoàn thiện mạng lưới giao thông đã khiến vùng núi bao quanh bởi băng tuyết này không còn bị cô lập.
Năm 1921, Ủy ban Olympic quốc tế quyết định tổ chức "Tuần lễ thể thao mùa đông quốc tế" tại Chamonix vào năm 1924.
Ban đầu của sự kiện này được tổ chức như một buổi biểu diễn băng tuyết trước thềm Thế vận hội mùa Hè năm đó.
Một tuần trước lễ khai mạc, Chamonix thường xuyên có mưa, nhưng may mắn thay, thời tiết khắc nghiệt đã biến hồ bơi thành sân trượt băng.
Từ ngày 25/1 đến ngày 4/2/1924, 258 vận động viên từ 16 quốc gia đã tham gia tranh tài tại 9 sự kiện lớn và 16 sự kiện nhỏ bao gồm các môn trượt tuyết, trượt băng, khúc côn cầu trên băng và xe trượt băng.
Tấm ápphích quảng bá cho Thế vận hội mùa Đông đầu tiên. (Nguồn: olympics.com)
Theo thống kê của Ủy ban Olympic, năm đó có tổng cộng 10.004 khán giả mua vé xem các trận đấu, và toàn bộ sự kiện đã diễn ra vô cùng thành công.
Năm 1925, Ủy ban Olympic quốc tế chính thức công nhận "Tuần lễ thể thao mùa đông quốc tế" tại Chamonix là Thế vận hội mùa Đông đầu tiên.
Thế vận hội mùa Đông năm đó đã sản sinh ra một nhóm "kiện tướng băng tuyết" huyền thoại. Charles Jewtraw, người Mỹ, trở thành vận động viên đầu tiên giành được huy chương vàng tại Olympic mùa Đông 1924. Ông đánh bại các vận động viên khác để giành chiến thắng ở nội dung trượt băng tốc độ cự ly 500m.
Vận động viên Charles Jewtraw. (Nguồn: olympics.com)
Clas Thunberg, vận động viên người Phần Lan, đã giành được 3 huy chương vàng (1.500m, 5.000m và kết hợp) và 1 huy chương bạc (10.000 mét) ở môn trượt băng tốc độ, đồng thời được vinh danh là vận động viên cá nhân xuất sắc nhất trong Thế vận hội mùa Đông đầu tiên.
Vài năm sau khi Thế vận hội mùa Đông đầu tiên được tổ chức, người ta đã xây dựng nhiều tuyến cáp treo quan trọng tại Chamonix. Sau này, nó được gọi là "thánh địa của mùa Đông."
(Nguồn: thepaper.cn)
Ngoài “nóc nhà của châu Âu” Mont Blanc, sự hùng vĩ của Chamonix còn được thể hiện qua những dòng sông băng có ở khắp mọi nơi.
Chamonix đẹp như một bức tranh. Các công trình kiến trúc khác nhau pha trộn giữa truyền thống và hiện đại tô điểm thêm cho bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp đó. Nhà thờ cổ, trang trại truyền thống, những ngôi nhà gỗ cổ kính mang đến cho lữ khách những trải nghiệm hết sức đặc biệt./.
Lan Phương (Vietnam+)
Cái gì bên dưới một cái hồ ở Nam California có thể “cứu” cả nước Mỹ?
Salton Sea là một cái hồ chết. Hình thành ngẫu nhiên vào năm 1905 khi nước sông Colorado tràn qua và làm ngập một lưu vực, Salton Sea từng trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn hơn cả công viên quốc gia Yosemite, thu hút nam thanh nữ tú trong đó có cả một “nam thanh” lừng danh tên Frank Sinatra. Nhưng rồi Salton Sea chết dần. Nó là một cái hồ nội sinh, có nghĩa là nước của nó không bao giờ xả ra đại dương; chúng thấm xuống đất hoặc bay hơi. Điều này khiến Salton Sea có độ mặn cực cao – hơn cả nước biển Thái Bình Dương. Môi trường độc hại Salton Sea không còn hấp dẫn. Bây giờ, Salton Sea có thể lại hồi sinh. Bên dưới lòng hồ có một thứ mà nước Mỹ đang cần…
Salton Sea đã được chú ý vài năm gần đây, khi chính quyền California thực hiện những dự án cứu môi trường. Năm 2018, California thành lập Chương trình Quản lý Salton Sea. Cơ quan Tài nguyên Thiên nhiên của tiểu bang công bố kế hoạch 10 năm để biến môi trường quanh Salton Sea bớt độc hại; đồng thời đưa nước từ biển Cortés, khử muối rồi bơm vào hồ. California cũng cam kết tài trợ hơn $270 triệu để thực hiện các dự án cải thiện môi trường sống, ngăn bụi và xử lý chất lượng nước; chưa kể $220 triệu khác trong khuôn khổ dự án ứng phó hạn hán; chưa kể Dự án Bảo tồn Môi trường sống trị giá $206 triệu… Trong nhiều cái “chưa kể” liên quan Salton Sea, điều “chưa kể” này mới thật sự thú vị: bên dưới Salton Sea, có rất nhiều lithium.
Mỹ Anh“Vàng trắng” lithium (pnnl.gov)Lithium – một kim loại mềm có màu trắng bạc thuộc nhóm kim loại kiềm, được ứng dụng trong vô số kỹ thuật phục vụ đời sống, đặc biệt trong công nghệ chế tạo pin cho điện thoại di động và xe điện – đang được tìm thấy rất nhiều bên dưới Salton Sea. Thời điểm hiện tại, Mỹ nhập cảng gần như toàn bộ “vàng trắng” lithium. Vai trò và vị trí lithium trong thế giới hiện đại là mang tính chiến lược. Nắm lithium trong tay là “nắm” được một phần thế giới.
Wall Street Journal (ngày 5-2-2022) cho biết, ba công ty, trong đó có công ty thuộc sở hữu tập đoàn Berkshire Hathaway Inc của ông trùm Warren Buffett, đang thúc đẩy kế hoạch khai thác lithium ở Salton Sea. Giá lithium gần đây vọt lên với tốc độ nhanh nhất trong nhiều năm do sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng và nhu cầu tăng mạnh từ các nhà sản xuất xe điện. Theo ước tính của Ủy ban Năng lượng California, Salton Sea có khả năng sản xuất 600,000 tấn lithium carbonate một năm – mức sản lượng nhiều hơn cả sản lượng toàn cầu của công nghiệp khai thác lithium vào năm 2021. Nếu việc khai thác lithium tại Salton Sea được thúc đẩy, khu vực này có thể tạo ra hàng nghìn việc làm. Imperial County – nơi có hồ Salton Sea, được xem là xứ khỉ ho cò gáy với dân số 180,000 lâu nay phụ thuộc vào ngành nông nghiệp nhiều biến động và mức lương thấp – có tỷ lệ thất nghiệp là 14,7% (tính đến Tháng Mười Hai 2021), so với 6.5% của tiểu bang. Tỷ lệ nghèo 20% của Imperial County là tỷ lệ cao thứ tư trong 58 county của California.
Sự hăm hở khai thác lithium tại Salton Sea bắt đầu từ năm 2017 sau khi Ủy ban Năng lượng California trao các khoản tài trợ để giúp thúc đẩy quy trình khai thác lithium. Berkshire Hathaway Energy, hiện tiến hành các cuộc thử nghiệm tại một trong 10 nhà máy địa nhiệt của họ, đã nhận được $6 triệu. Công ty nữa cũng nhận tài trợ từ chính quyền tiểu bang là EnergySource Minerals ($2.5 triệu). Trong khi đó, công ty năng lượng San Diego cho biết họ có kế hoạch động thổ nhà máy lithium vào cuối Tháng Sáu 2022 và có thể bắt đầu hoạt động vào năm 2024.
Chuyển đổi lithium thành hóa chất cung cấp cho pin là một thử thách lâu dài và tốn kém. Hiện tại, lithium chủ yếu được sản xuất bằng cách khai thác mỏ đá cứng, đặc biệt ở Úc và Trung Quốc. Ở Nam Mỹ, nước muối được bơm lên khỏi mặt đất, chờ bay hơi, để lại lithium. Để khai thác lithium trực tiếp từ lòng hồ Salton Sea, theo lý thuyết, thợ mỏ khoan sâu hàng nghìn feet vào lòng đất, đưa nước muối tồn tại tự nhiên lên bề mặt. Sau đó, công nghệ hóa học sẽ được sử dụng để tách lithium ra khỏi mớ “súp” hỗn hợp chứa “tùm lum” khoáng chất nóng hực đến 300 độ C. Hồ Salton Sea đặc biệt mặn và giàu magnesium, kẽm, silicon cùng đủ thứ hầm bà lằng khoáng chất. Điều đó làm cho việc trích xuất lithium trở nên khó khăn.
Với các nhà khai thác, công nghệ chưa hẳn là điều quan tâm. Đáng lo hơn là sự chống đối của địa phương. Tháng Chín 2021, một số cộng đồng người da đỏ đã kéo nhau xuống đường biểu tình. Họ nói rằng việc khai thác lithium có nguy cơ làm cạn kiệt các dòng suối trên những mảnh đất tổ tiên của họ nếu chẳng may người ta khoan “thủng” con suối. Một thách thức nữa đối với các nhà sản xuất lithium là họ vẫn chưa tính toán được hết chi phí của công nghệ chiết xuất nếu sản xuất theo qui trình thương mại. Việc xác định mức chi phí cho những dự án như thế này là rất khó. Yuen Low, nhà phân tích tại Liberum cho biết: “Các công ty cần xác định lượng nước muối được chiết xuất, với tỷ lệ bao nhiêu và loại lithium nào, trong thời gian bao lâu và bao nhiêu hàm lượng lithium có thể được thu hồi”. Những thập niên gần đây, dù người ta thử nghiệm thành công việc sử dụng nhiệt độ cao và sulfuric acid để tách nikel ra khỏi quặng, nhưng khi áp dụng quy mô thương mại thì lại gặp trở ngại.
Như nói ở trên, Salton Sea đã rơi vào tình trạng suy tàn nửa thế kỷ qua. Các nhà khoa học cho biết, dòng chảy từ các hoạt động nông nghiệp xung quanh đã trộn lẫn với phân bón và thuốc trừ sâu; trong khi lượng nước tự nhiên giảm và lượng bốc hơi cao làm tăng độ mặn của Salton Sea lên hơn gấp đôi so với nước biển. Gần như chẳng loài có nào có thể sống nổi ở Salton Sea, thậm chí chim chóc quanh khu vực. Salton Sea còn hăng hắc mùi lưu huỳnh. Nền kinh tế địa phương tập trung vào nông nghiệp nhưng tình hình ngày càng điêu đứng, đặc biệt khi người ta dời việc sản xuất cà chua sang Mexico. Imperial County từng là trọng tâm của một số kế hoạch phát triển. Đầu những năm 2000, giới đầu cơ ùn ùn đổ về để tìm kiếm mỏ kẽm dưới lòng hồ. Bất ngờ, giá kẽm giảm, “dân kẽm” lẳng lặng chuồn, kéo theo sự “mất hứng” của bà con địa phương vốn hy vọng “ngọn gió kẽm” có thể làm họ đổi đời.
Lần này, nhiều người tin rằng lithium sẽ làm Salton Sea nói riêng và Imperial County bừng dậy sức sống. Nhu cầu lithium ngày càng cao. Bank of America dự báo nhu cầu lithium tăng trung bình hàng năm là 28% từ nay đến năm 2025. Hiện có 14 dự án lithium đã qua giai đoạn thăm dò ở Trung Quốc, Úc, Đức và Bắc Mỹ. Nhà điều hành Vulcan Energy Resource của Úc cho biết họ đã bán hết sạch sản lượng theo kế hoạch trong 5 đến 6 năm đầu tiên từ nhà máy địa nhiệt lithium ở Đức của mình, cho các nhà sản xuất xe hơi Volkswagen AG và Renault SA, và nhà sản xuất pin LG Energy Solution Ltd.
Nhà máy đầu tiên của Vulcan ở Thung lũng Rhine (Đức) sẽ bắt đầu chạy hết công suất vào năm 2024 – cùng thời điểm trong kế hoạch của EnergySource tại California; tương tự công ty Controlled Thermal Resources Ltd (CTR), nơi đã khoan hai giếng sâu hơn 8,000 feet và ước tính có thể tạo ra khoảng 300,000 tấn lithium carbonate mỗi năm, đủ để cung cấp điện cho một triệu ngôi nhà. Tháng Bảy 2021, đại gia xe hơi General Motors Co đã loan bố khoản đầu tư hàng triệu đôla vào CTR để có thể được quyền ưu tiên xài lithium của công ty này.
Tuyệt tác nghệ thuật trên rau, củ, quả
Khắc trái cây Thái Lan là một nghệ thuật truyền thống đã có từ nhiều thế kỷ, bắt nguồn từ các hộ gia đình hoàng gia. Mặc dù được coi là một loại hình nghệ thuật sắp chết, nó vẫn được sử dụng rộng rãi trên khắp Thái Lan và thường được trưng bày tại các nhà hàng và sự kiện.
Đầu bếp người Nhật gốc Kobe từ lâu đã nổi tiếng là một nhà điêu khắc mukimono - nghệ thuật chạm khắc trang trí thực phẩm của Nhật Bản. Nhưng phải đến khi anh phát hiện ra phiên bản trái cây và rau quả của Thái Lan, anh mới có thể đưa niềm đam mê của mình lên một tầm cao mới.
"Tôi tạo ra các loại rau trang trí đẹp mắt tại nơi làm việc và tôi đã tự học khắc Thái", Takehiro nói với CNN Travel. "Tôi bị thu hút bởi màu sắc tuyệt đẹp của thiên nhiên”.
Takehiro mất khoảng năm năm để thành thạo nghệ thuật chạm khắc thực phẩm.
Một tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao được điêu khắc trên củ cải đỏ và củ tỏi
Mukimono của Nhật được thực hiện bằng cách sử dụng một con dao nhà bếp trong khi khắc Thái được tạo ra bằng một con dao mỏng sắc bén," Takehiro giải thích. "Tôi đang độc quyền sử dụng một con dao khắc Thái Lan."
"Ngay cả với cùng một thành phần, mỗi loại trái cây hoặc rau quả có hình dạng và độ mềm khác nhau. Tôi phải mất năm năm để vượt qua và hiểu về nghệ thuật", Takehiro nói.
Takehiro nói rằng tình yêu của ông đối với việc chạm khắc thực phẩm bắt nguồn từ sự đánh giá cao của ông đối với màu sắc của thiên nhiên. Đây là một bông hoa có màu sắc tự nhiên được chạm khắc trên củ cải đỏ
Đầu bếp Mukimono đã lập tài khoản Instagram vào năm 2016 để ghi lại hành trình chạm khắc thực phẩm của mình. Kể từ đó, nó đã thu hút được hơn 280.000 người theo dõi và được các phương tiện truyền thông khác nhau giới thiệu, gần đây nhất là tái xuất hiện trên kiến trúc kỹ thuật số và tạp chí nghệ thuật Designboom. Trong một bài đăng khác, anh giới thiệu công việc cầm dao của mình bằng cách chạm khắc các họa tiết hoa tinh tế trên bông cải xanh.
Takehiro cho biết: Ngay cả với cùng một thành phần, mỗi loại trái cây hoặc rau quả có hình dạng và độ mềm khác nhau. Tôi phải mất năm năm để vượt qua và hiểu về nghệ thuật.
Đây là một tác phẩm nghệ thuật được điêu khắc trên những hạt đậu hòa lan và quả cà tím
Nhưng anh không hài lòng với việc gắn bó với những gì anh đã biết. Takehiro gần đây cũng đã bắt đầu thực hành phong cách chạm khắc thực phẩm Trung Quốc.
"Cảm giác của tôi đối với việc chạm khắc thực phẩm vẫn giống như khi tôi lần đầu tiên phát hiện ra nó," anh nói. "Tôi muốn mọi người ấn tượng và ngạc nhiên."
TẠC TƯỢNG TRÊN TRÁI CÂY THẬT TUYỆT VỜI
Nhím con xinh xắn.
Sinh động y như thật.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét